Home
Pytania i odpowiedzi

Pytania i odpowiedzi

Czy norma PN-B-02151-4 jest obowiązkowa i od kiedy?

Tak. Jak pisaliśmy w rozdziale 3, ta norma konkretnie została przywołana w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i stała się częścią „Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”. Obowiązuje od 1 stycznia 2018 roku.

Czy zastosowanie płyty o pochłanianiu klasy A spełnia wymagania normy w każdym przypadku / zakresie?

Nie. Norma stawia wymagania dotyczące parametrów akustycznych pomieszczenia (a nie materiałów), a te możemy kształtować na różny sposób i za pomocą różnych materiałów. Jeśli musimy obniżyć czas pogłosu, to stosując płyty o pochłanianiu w klasie A, czyli o najwyższym wskaźniku pochłaniania, jesteśmy na najlepszej drodze aby to osiągnąć za pomocą minimalnej ilości materiału dźwiękochłonnego. Ale tak czy inaczej, musimy ich użyć jakąś konkretną minimalną ilość, żeby obniżyć czas pogłosu do wymaganej wartości – jeśli będzie ich za mało, to celu nie osiągniemy. Z drugiej strony, jest grupa pomieszczeń, w których oprócz maksymalnego czasu pogłosu wymagany jest minimalny wskaźnik transmisji mowy. W tym przypadku użycie zbyt dużej ilości materiałów silnie dźwiękochłonnych może spowodować obniżenie zrozumiałości mowy w niektórych obszarach pomieszczenia i niespełnienie wymagań normy.

Czy stosowanie się do zaleceń i przykładów z konfiguratora spełni wymagania akustyczne, czy może należy w każdym przypadku (lub w określonych przypadkach) przeprowadzać symulację akustyczną za pomocą odpowiedniego programu komputerowego.

Tak jak pisaliśmy we wstępie, uważamy, ze w 90% przypadków, z jakimi będą się Państwo spotykać w pracy codziennej wystarczy stosować się do podanych w konfiguratorze zaleceń i rozwiązań. Dotyczyć to będzie przypadków, w których pomieszczenia są bardzo podobne do przyjętych w obliczeniach, lub ich stan jest korzystniejszy akustycznie dla danego wymagania – np. pomieszczenie jest mniejsze od modelowanego, posiada bardziej dźwiękochłonne materiały na powierzchniach, więcej wyposażenia, itd. Zapewniamy, że staraliśmy się tak dobrać modele obliczeniowe, aby prezentowały jak najbardziej typowe rozwiązania dla danych pomieszczeń. Jednak w przypadkach, gdy wymiary Państwa pomieszczenia zdecydowanie przekraczają te podane w tabelach modelowych, lub gdy pomieszczenie ma nietypowy kształt lub jakieś nietypowe rozwiązanie wewnątrz, zalecamy kontakt z profesjonalnym akustykiem lub policzenie samemu wymaganych parametrów, w miarę posiadanej własnej wiedzy i narzędzi do tego.

Czy zastosowanie systemów sufitowych OWA spełnia wymagania normy?

Zastosowanie systemów sufitowych OWA umożliwia i dla ogromnej większości pomieszczeń pozwala na spełnienie wymagań normy. W przypadku niektórych pomieszczeń o wysokich wymaganiach konieczne będzie również zastosowanie innych materiałów / systemów dźwiękochłonnych w połączeniu z naszymi sufitami. Nie można jednak twierdzić, że zastosowanie sufitów OWA spełnia „automatycznie” wymagania normy.

Czy to prawda, że płyta klasy A jest lepsza pod względem akustycznym od płyt w klasach niższych: B czy C.

Nie, nie jest „lepsza”. Płyty klasy A mają wyższy wskaźnik pochłaniania niż produkty w klasie B czy C, a więc są bardziej dźwiękochłonne, co oznacza, że najbardziej efektywnie obniżają czas pogłosu. Ale dobra akustyka pomieszczenia to nie tylko pochłanianie dźwięku, ale również takie zjawiska jak odbicie i rozpraszanie, które niejednokrotnie są niezbędne do uzyskania dobrych warunków akustycznych. Stosując płyty klasy A zamiast innych zwykle uzyskamy niższy czas pogłosu, ale nie zawsze musi to oznaczać lepszy komfort akustyczny.

Jak określić STI?

Oprócz metod pomiarowych, istnieją metody obliczeniowe, wspomagane specjalizowanym oprogramowaniem. W obu przypadkach wskazane jest zwrócenie się do specjalisty- -akustyka, który dokona odpowiednich pomiarów, obliczeń i analiz. Można jednakże założyć, że stosowanie rozwiązań akustycznych, pozwalających uzyskać czas pogłosu na poziomie 50%-90% zalecanego, w odniesieniu do pomieszczeń małych i średnich, spowoduje niejako „automatyczne” uzyskanie współczynnika STI o wartości > 0,6. Przy granicznych wartościach czasu pogłosu i w przypadku dużych pomieszczeń, weryfikacja STI metodami specjalistycznymi będzie nieodzowna.

Czy jest różnica pomiędzy wskaźnikiem a współczynnikiem pochłaniania dźwięku, a jeśli tak to jaka?

Tak, wskaźnik a współczynnik pochłaniania dźwięku to dwa różne pojęcia. Obydwie wielkości obrazują liczbowo zdolności dźwiękochłonne danego materiału, podając stosunek energii pochłoniętej do energii padającej na jego powierzchnię. Różnica polega na tym, że współczynniki są przypisane do jednej, konkretnej częstotliwości (lub pasma) i definiują pochłanianie materiału TYLKO w tej jednej częstotliwości (lub paśmie). Wskaźniki natomiast są niezależnym od częstotliwości uśrednieniem współczynników, ilustrującym pochłanianie w pewnym zakresie częstotliwości. W najprostszym przypadku wskaźnik może być uśrednioną wartością współczynników z danego zakresu. Dla przykładu, współczynnikami pochłaniania dźwięku są wartości αs i αp, a wskaźnikami wartości αw (średnia ważona) i NRC (średnia arytmetyczna).

Czy można spełnić wymagania normy bez stosowania dźwiękochłonnego sufitu podwieszanego w pomieszczeniu?

W zasadzie tak. W niektórych przypadkach pomieszczeń możemy sobie wyobrazić taką sytuację, że umieszczamy na ścianach i podłodze takie ilości materiałów dźwiękochłonnych, że spełnimy wymagania normy odnośnie hałasu pogłosowego. Niemniej zwykle będzie to dość trudne ze względu na niską dźwiękochłonność typowych materiałów stosowanych na podłodze i ścianach, a w wielu przypadkach pomieszczeń o wyższych wymaganiach okaże się wręcz niemożliwe. Powierzchnia sufitu stanowi jednak najlepsze rozwiązanie na umieszczenie w pomieszczeniu materiałów o wysokim pochłanianiu dźwięku.

Czy bardzo niski czas pogłosu ma jakieś negatywne skutki dla komfortu akustycznego w pomieszczeniu?

Może mieć, ale wszystko zależy od wielkości i przeznaczenia pomieszczenia. Przy dużym pomieszczeniu i drastycznie niskim czasie pogłosu (< 0,2 s) dźwięk brzmi nienaturalnie płasko i „martwo”, a zasięg słyszalności i zrozumiałości sygnału (mowy) jest ograniczony do zasięgu fali bezpośredniej. W praktyce oznacza to ograniczenie zrozumiałości przeciętnej mowy ludzkiej do kilku metrów. Dlatego nie jest to dobre rozwiązanie do dużych pomieszczeń (L > 15 m) przeznaczonych do komunikacji słownej, takich jak sale konferencyjne, audytoria, czy do pomieszczeń do słuchania naturalnej muzyki. Z tego powodu takie pomieszczenia mają zwykle też wymagania odnośnie wskaźnika STI, a nie tylko czasu pogłosu. Bardzo niski czas pogłosu (< 0,2 s) może nam czasem uniemożliwić osiągnięcie wymaganej wartości STI dla dużego pomieszczenia.

Czy elementy chłonne klasy A są również dobrymi izolatorami akustycznymi?

Z reguły nie. Zasada jest taka, że im materiał lepiej pochłania, tym gorzej izoluje. Materiały chłonne akustycznie są z reguły mocno porowate, w związku z tym stanowią słabą barierę dla energii akustycznej. Istnieją rozwiązania, które funkcjonują dobrze w zakresie pochłaniania jak i izolowania, ale to są najczęściej specjalne elementy wielowarstwowe.

Jak dobrymi izolatorami akustycznymi są typowe sufity podwieszane?

Sufity podwieszane izolują w umiarkowany sposób. Współczynnik izolacyjności wzdłużnej Dnfw (przypadek, gdy ściany działowe nie są pociągnięte do sufitu lub zawierają otwory instalacyjne) rzadko przekracza 30 dB. A minimalne wymagania w budynkach niemieszkalnych to 35 lub 40 dB (w zależności od rodzaju pomieszczeń). Wśród sufitów, tzw. twardych zdarzają się rozwiązania jak np. Sinfonia Balance, która ma izolacyjność wzdłużną na poziomie 37 dB. Przy tak wysokiej, jak na sufit z wełny mineralnej, izolacyjności uzyskano pochłanianie w klasie B. Produkt ten jest przykładem „złotego środka” pomiędzy izolacyjnością a absorpcją.

Czym jest komfort akustyczny?

Wiele osób marzy o domu pod miastem, na skraju lasu, gdzie otoczeni będą ciszą i spokojem. To wpływa na ich komfort mieszkania i odpoczywania. Ale wiele godzin dziennie spędzamy też w biurze czy innym miejscu pracy, odwiedzamy obiekty użyteczności publicznej, chodzimy do restauracji, kawiarni czy obiektów sportowych. Wszędzie tam mogą występować problemy z eliminacją hałasu. Z kolei w takich pomieszczeniach jak sala wykładowa czy konferencyjna, odpowiednia akustyka decyduje o użyteczności tego miejsca, a echo w pomieszczeniu czy rozchodzący się pogłos mogą skutecznie utrudnić jego wykorzystanie. Dlatego pojęcie komfortu akustycznego odnosi się nie tylko mieszkań.

Jak zniwelować echo w pomieszczeniu?

Kwestia akustyki pomieszczeń powinna być uwzględniana już na etapie projektowania i realizacji budynku. Czasami bowiem błędy lub zaniechania popełnione w tym czasie są trudne do naprawienia w przyszłości. Oczywiście istnieje na rynku szereg rozwiązań, takich jak kasetony akustyczne czy dźwiękochłonne, akustyczne systemy sufitowe czy dźwiękochłonne materiały wykończeniowe. Ale nie w każdych warunkach ich zastosowanie post factum zapewni odpowiednią izolację hałasu i zapewni dobrą akustykę pomieszczeń.

Czy istnieją „pochłaniacze hałasu”?

To dość potoczna nazwa na różne rozwiązania budowlane, które mają rozwiązać problemy z akustyką pomieszczeń i budynków. Te bywają jednak bardzo zróżnicowane (echo, pogłos, hałasy z zewnątrz lub generowane z wnętrza budynku). W warunkach mieszkaniowych często wystarczające okazują się rozwiązania typu grubsze zasłony na oknach lub dywan na podłodze. W przypadku budynków niemieszkalnych potrzebne są jednak rozwiązania na większą skalę i bardziej profesjonalne.

Czy akustyka pomieszczeń ma znaczenie?

Pozornie pojęcia typu izolacja akustyczna czy eliminacja pogłosu kojarzą nam się ze studiem nagrań albo radiowym. Tymczasem spotykamy się z nimi na co dzień, często nawet nieświadomie. Sala w przedszkolu, do którego chodzi nasze dziecko, gabinet lekarza rodzinnego, sala restauracyjna albo jej zaplecze kuchenne, urząd skarbowy. Wszędzie tam stosowane są (powinny być) rozwiązania, które wpływają na niwelowanie hałasu i odpowiedni komfort akustyczny.

Jak sprawdzić, czy pomieszczenie spełnia parametry akustyczne?

Jeżeli pomieszczenie ma bardzo specjalistyczne wykorzystanie (np. sala koncertowa, kinowa, teatralna, studio nagrań) to potrzebny będzie profesjonalny operat akustyczny. Podobnie jeśli wymiary pomieszczenia zdecydowanie przekraczają założenia przyjęte w naszym generatorze lub kształt pomieszczenia jest nietypowy, nieregularny. Wówczas zalecamy kontakt z profesjonalnym akustykiem lub samodzielne policzenie parametrów, w miarę posiadanej wiedzy i narzędzi (konfiguratory akustyki, kalkulatory pogłosu). W przypadku większości lokali użytkowych nasz konfigurator wystarczy jednak do oceny, jakie są normy i jakie rozwiązania powinny zostać zastosowane.